قالب عبارت از کاربرد ساختمانی است که کانکریت در داخل آن در موجود سیخ گول شکل می گیرد و برای به دست آوردن عناصر آهن کانکریتی استفاده می گردند، و یا به عباره دیگر از قالب به منطور نگهداشتن کانکریت الی گرفتن مقاومت معینه ایجاد سطح منظم در بدنه و یا عنصر ساختمان اســـتفاده می شود، نقایص و کمبودات در قالب بندی مشکلات را در قبال دارد که در نتیجه کانکریت به شکل منظم و دقیق ریخت نمی گردد، کانکریت سوراخ، سوراخ و درشت تشکیل می گردد، شیره مخلوط بیرون ریخته و در نتیجه مقاومت کانکریت ضعیف و از دوامداری می کاهد، دقت در کار تخنیکی قالب بندی مهم و ارزنده می باشد.
قالب بندی توسط ابزار چوبی و یا فلزی کار می گردد تا در برابر وزن و فشار وارده مقاومت لازم داشته شکل و موقعیت خود را تغییر ندهد. سوراخ، مجراها و یا دکت هایکه در بدنه کانکریتی ضرورت می باشد باید در وقت کانکریت ریزی به آن دقت شود.
قالب بندی تازمانکه کانکریت مقاومت کافی خود حاصل نکرده باشد از ساختمان جدا نگردد، پس از کانکریت ریزی باید قالب بندی برای سه روز تحت مراقبت جدی باشد. در حین جدا کردن قالب از بدنه کانکریتی به راحتی جدا گردد تا تخریبات صورت نگیرد. یعنی توسط جبل و یا ضربه چکش قالب باز نگردد که گاه گاهی چنین موارد در ساحه های ساختمانی اتفاق می افتد.
مدت که کانکریت در قالب میماند ارتباط میگیرد به نوع سمنت، وضعیت عناصر ساختمانی و قرارداشتن آن (افقی عمودی و یا مایل). چنانچه تجربه نشان می دهد که قالب چوبی نظر به آهنی بسیار مزایای خوب داشته و بنابر سفارش ساختمانی در زیر یک متر مربع مساحت 3تا4 پایه برای نگهداشتن قالب استفاده گردد. تجربه ثابت کرده است که پس از مدت هفت شبانه روز قسمت های که مومنت شان منفی است قسمأ در موسم تابستان قالب کنی شده می تواند. در بام های که طول و عرض شان بیشتر از سه متر هستند باید بیشتر از هفت روز قالب بماند. ناگفته نباید گذاشت که قبل از کانکریت ریزی در مجموع قالب بندی آبترازو گردد تا در بعدی مشکل ایجاد نگردیده و آسان پلسترکاری شود و همچنان مسئله مدنظرداشت ارتفاع ساختمان در قالب حتمی می باشد، بعضاً ساختمان ها پس از کانکریت ریزی مشکل ارتفاعی پیدا می کنند.
در قابلیت قالب بندی بعضی مواد با یک جاشدن مواد های دیگری از خود قابلیت قالب گیری را پیدا میکند مثلأ مخلوط کانکریت، گل برای خشتمالی و غیره. بعضی از مواد خاصیت غیر تحریکی یا قشر شدن را دارند که در وقت حمل و نقل اجزای مخلوط شده آن به حالت مخلوط باقی بوده و از هم جدا نمی شود مثلأ کانکریت با قیر و غیره.
مواد قالب بندی
· قالب های باز و بی جا شونده؛
· قالب ها لغزنده برای ارتفاعات بلند؛
· قالب های متحرک؛
· قالب های عمودی بی جا شونده؛
· قالب های ثابت؛
· قالب های معلق (آویزان)؛
· قالب های فلزی؛
· قالب های نرم پنوماتیکی؛
· قالب های بلاکی.
از جمله این نوع قالب ها صرف کاربرد قالب های ثابت در شرایط کنونی کاربرد گزاف دارد که این نوع قالب ها برای ساختمان هائیکه صرف یک مرتبه اعمار می شوند مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده آن ها بسیار کم می باشند این قالب ها از تخته های چوبی و یا از اوراق ساخته شده برای یک بار از آن ها کار گرفته می شوند و بعداً قالب ها را به کلی از هم جدا ساخته از اجزای آن برای بعضی کار های دیگر ساختمان می توان استفاده کرد.
کارهای قالب بندی متشکل از سه پروسه است: 1. تهیه قالب. 2. نصب قالب. 3. اعمار بناها و قالب کنی .می باشد.
پروسه عملیاتی جهت بسته بندی سیخ های فعال و مونتاژی عناصر ساختمان در بالای قالب بندیاستکهمتشکلازدوبخش عمدهمیباشد:
تهیه محصولات سیخ ها و دیگر مونتاژ آن ها در قالب هائیکه به منظور کانکریت ریزی عناصر در نظر گرفته شده اند، سیخ از جمله مواد ساختمانی فعال بوده که در تعمیرات و ساختمان ها به قطر ها و کلاس های مختلف با در نظر داشت دیزاین استفاده می گردد و ساختمان را به سیستم مدرن مستحکم و قابل برداشت و طاقت بلند اعمار می سازد. سیخ در لبه پیک تعمیر باید قات گردد تا از لرزش و خمش جلوگیری نماید، و همچنان در سلب، گادر و زینه (L/4) خم می گردد .
قشر محافظوی در زیر سیخ بندی پیش از کانکریت ریزی Spacing کار مهم است که سیخ را از قالب بلند نگاه داشته و اجازه می دهد که کانکریت اطراف سیخ را به خوبی بپوشاند. در سیخ بندی نوک سیخ های فعال قات می گردد، اندازه طول قات نمودن نوک سیخ چهارچند قطر میله برای 45 درجه قات شده و اعظمی تا به 16 برابر قطر میله یا سیخ می باشد.
سیخ بالای نفش پیک بام به زاویه 45 درجه گذاشته می شود، در سیخبندی همه سیخ های طولی، عرضی و علاوه گی باهم درست بسته بندی گردیده، قبل از کانکریت ریزی تمام سیخ ها و سطح قالب شستشوی و تمیز می گردند.
از نقطه نظر مواد : فولادی و شیشه پلاستیکی ( شیشه پلاتیکی فعلأ برای اهداف تجربوی تولید می شوند).
از نقطه نظر پروفیل : سیخ گول لشم و رخدار .
از نقطه نظر پرنسیپ کار : در ساختمان های کانکریتی ، سیخ های متشنج و غیر متشنج.
از نقطه نظر تعین نمودن سیخ ها: در ساختمان های آهنکانکریتی طبق ذیل تفکیک می شوند.
سیخ فعال ، سیخ تقسیم کننده ، سیخ مونتاژی .
سیخ فولادی به قطر 10-12 ملی متر در حلقه ها از جمله سیخ های سبک حساب می شوند. زیادتر از قطر 12ملی متر (میله ها) را سیخ های سنگین می نامند . سیخ های از فولاد پرکاتی پروفیل شده ( انگلارن ، شویلر و I مانند) را به نام سیخ سخت یاد می نمایند .
در هنگام تولید سیخ های گول لشم هر دو انجام آن را قات نموده و چنگک می سازند، مگر در انجام های سیخ های رخدار بنابر داشته رخ چنگک مهم نیست.
الف. سیخ های الاستیکی که به شکل سیخ های دانه ئی در محل کار در قالب ها سیخ بندی می شوند؛
ب. کرکاس و جالی های وزن بردار؛
ج. کرکاس های سیخ های وزن بردار؛
د. سیخ های متشنج قبلی.
فولاد سیخ نظر به کیفیت میخانیکی آن ( حد سیالیت ) به چهار کلاس A1-A2-A3-A4 تقسیم می شوند و همچنان سیخ های فولادی گول را تا قطر 20 ملی متر توسط قیچی دستی می توان برش کرد.
سیخ های فولادی رخدار با قطر زیادتر از 40 ملی متر را به کمک جنراتور اتومات قطع می کنند. از نقطه نظر تخنیک بی خطر قطع سیخ ها به طول کمتر از 30 سانتی متر توسط ماشین انتقالی ممنوع است.
اندازه گیری سیخ های جداگانه فولادی طوری صورت می گیرد که با فیته اندازه مطلوبه طول جدا شده توسط تباشیر نشانی می شوند.
کج کردن سیخ های مایل گادر ها به زاویه 450 و در پلیت ها به زاویه 30صورت می گیرد . کج ساختن سیخ های مایل طبق قوس دایره که شعاع آن کمتر از 10d سیخ نباشد اجرأ می گردد. در صورت که حجم کار کم باشد و پروژه مورد نظر در یک ساحه دور قرار داشته باشد در همچو حالات قات کردن سیخ ها تا به قطر 25 ملی متر ذریعه دستگاه دستی در خود ساحه صورت گرفته می تواند.
قات نمودن سیخ ها
سیخ های کششی لشم باید چنگگ گردد که بهترین شکل چنگگ نیمه دایره می باشد اندازه آن در زیر ترسیم گردیده است که مجموع طول برای چنگگ از شروع تا ختم چنگگ نباید کمتر از12d باشد، (دوازه برابر قطر) سیخ فعال باشد.
در پیوند سیخ با همدیگر زمانیکه طول سیخ در سیخ بندی ساختمان ها کفایت نکند نیاز به پیوند دارد، طول اتصال سیخ های طولانی در صورتیکه بدون ولدنگ باشد وابسطه به نوعیت سیخ و مارک کانکریت بوده معمولا در حدود (24-40)d برابر قطر سیخ گرفته می شود که در اینجا d عبارت از قطر سیخ اتصال شونده می باشد.